Kancelaria Prawa Kanonicznego Magdaleny Furmańczuk (z biurami w Warszawie i Zamościu) zapewnia kompleksową pomoc w sprawach o stwierdzenie nieważności sakramentu małżeństwa. Mylnie proces ten kojarzony jest z długotrwałym postępowaniem, które może trwać nawet kilka lat. Reformy wprowadzone do prawa kanonicznego w grudniu 2015 roku, przez papieża Franciszka mają na celu uproszczenie i przyśpieszenie działania sądów kościelnych. Określone są pewne zmiany proceduralne w dotychczasowym procesie prowadzonym przez te sądy .
Rozwód kościelny to niewłaściwe określenie stwierdzenia nieważność małżeństwa. Zgodnie z nauką Kościoła katolickiego, sakrament małżeństwa jest nierozerwalny. Oznacza to, że małżonkowie nie mogą się rozwieść lub unieważnić związku. Istnieją jednak podstawy prawne do wszczęcia procesu o stwierdzenie nieważność małżeństwa, przed sądem kościelnym
Adwokat kościelny z naszej kancelarii w Warszawie i Zamościu oceni szansę klienta na powodzeniem procesu. Etap ten obejmuje weryfikację stanu faktycznego i analizę podstaw prawnych. Kolejnym krokiem jest sporządzenie skargi powodowej, która inicjuje proces przed właściwym sądem. Zasadniczą częścią procesu jest postępowanie dowodowe, podczas którego przedstawiane są dowody świadczące za nieważnością małżeństwa.
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa polega na ciągu czynności procesowych, których rezultatem jest rozstrzygnięcie, czy małżeństwo zostało zawarte ważnie, czy też nie. Kancelaria udziela pomocy prawnej w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Oferuje porady prawne, na każdym etapie procesu, przed sądami kościelnymi I i II instancji.
Kancelaria Prawa Kanonicznego Magdaleny Furmańczuk pomaga dopełnić formalności potrzebnych do stwierdzenia nieważności ślubu kościelnego. Potocznie postępowanie to określane jest jako "unieważnienie ślubu kościelnego" lub „rozwód kościelny”. Warszawa i Zamość stanowią podstawowy obszar działania kancelarii.
Kodeks Prawa Kanonicznego przewiduje przyczyny, które mogą stać się bezpośrednią podstawą do "unieważnienia małżeństwa kościelnego". Do przeszkód tych zalicza się m.in.:
Kodeks Prawa Kanonicznego określa kto jest w ogóle niezdolny do wyrażenia zgody małżeńskiej.
Niezdolni do zawarcia małżeństwa są Ci którzy:
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa (błędnie nazywany „rozwodem kościelnym”) rozpoczyna się w momencie przyjęcia dekretem przez sąd skargi powodowej. Skarga powodowa o „unieważnienie małżeństwa kościelnego” powinna obejmować zapis historii związku małżeńskiego (od momentu poznawania się pary aż do rozpadu małżeństwa). W skardze niezbędne jest wskazanie podstawy prawej – przyczyny, która dla sądu będzie przesłanką do uznania, czy udzielony ślub kościelny był nieważnie zawarty. Bardzo istotne jest, aby w piśmie procesowym powoływać się na konkretne przepisy obowiązującego Kodeksu Prawa Kanonicznego i unikać opisywania wątków pobocznych. Gdy skargę przygotuje adwokat kościelny, wniosek ma największe szanse, aby nie zostać odrzuconym ze względu na błędy merytoryczne. Poszczególne diecezje mają różne wzory skargi powodowej. Adwokat z Kancelarii Prawa Kanonicznego Magdaleny Furmańczuk posiada największe doświadczenie w postępowaniach na obszarze Warszawy i Zamościa.
Do skargi powodowej należy dołączyć załączniki. Różnią się one w zależności od indywidualnych wymogów konkretnych diecezji. Podstawowy komplet dokumentów najczęściej obejmuje:
Według kan. 1673 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa, które nie są zarezerwowane Stolicy Apostolskiej, właściwe są:
Brak właściwości sądu do rozpatrzenia sprawy powoduje odrzucenie skargi powodowej.
Sędzia dekretem powinien jak najszybciej skargę przyjąć lub odrzucić. Przyjęta skarga powodowa stanowi podstawę do wszczęcia postępowania o „unieważnienie ślubu kościelnego”.
W momencie, gdy sąd kościelny uznaje powództwo za zasadne, rozpoczyna się proces o „unieważnienie małżeństwa kościelnego”. Na tym etapie strona przeciwna ma prawo odnieść się do faktów, które zostały przedstawione w skardze (w terminie do 15 dni). Kolejnym krokiem jest zapoznanie się przez sąd z opiniami obu stron postępowania. Następnie zawiązywany jest spór. Trybunał ustala przesłankę do „uznania nieważności ślubu kościelnego” oraz wskazuje, po czyjej stronie będzie ona dopuszczona za zasadną.
Postępowanie dowodowe w świetle przepisów prawa kanonicznego określane jest terminem instrukcji sprawy. Ten etap procesu obejmuje przesłuchania stron sporu i wskazanych świadków oraz analizę materiału dowodowego. Swoją opinię wydają biegli powołani w sprawie o „unieważnienie małżeństwa kościelnego”.
„Unieważnienie ślubu kościelnego” – jakie są dopuszczalne dowody?
Z chwilą zawarcia małżeństwa kanonicznego zaczyna obwiązywać domniemanie prawne jego ważności. Trybunał kościelny może orzec nieważność ślubu kościelnego wyłącznie na podstawie analizy środków dowodowych.
Według kanonu 1527 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku „Mogą być przytoczone dowody jakiegokolwiek rodzaju, które wydają się pożyteczne do poznania sprawy i godziwe”. Oznacza to, że do sprawy mogą zostać dopuszczone wszystkie merytoryczne dowody, które odnoszą się do jej meritum.
Sędziowie pod uwagę biorą zeznania świadków, na których mogą być powołani m.in.:
Ważne jest jedynie, aby powołani świadkowie znali obie strony przed i po zawarciu związku małżeńskiego i byli w stanie potwierdzić prawdziwość przesłanki podanej jako przyczyna przemawiająca za „nieważnością małżeństwa”.
W procesie o „unieważnienie ślubu kościelnego” postępowanie sądowe ma inny charakter niż sprawy rozwodowe prowadzone w sądach cywilnych. Tutaj nie odbywa się publiczna rozprawa. Strony oraz świadkowie przesłuchiwani są przez sąd kościelny indywidulnie i w różnych terminach. Najczęściej w każdym przesłuchaniu bierze udział sędzia audytor oraz notariusz.
Jako dowody często wykorzystywane są różne dokumenty. Mogą to być m.in.:
Na etapie tzw. instrukcji sprawy o „unieważnienie małżeństwa kościelnego” często powoływani są biegli sądowi. Sąd może zdecydować m.in. o konieczności wydania opinii przez biegłego psychiatrę lub psychologa. Ich oceny i ekspertyzy są dołączone do innych materiałów dowodowych. Opinie te brane są pod uwagę w momencie wydawania wyroku o tzw. „rozwód kościelny”, czyli uznanie zawartego związku małżeńskiego za nieważny w świetle obowiązujących przepisów Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Postępowanie dowodowe kończy się wyznaczeniem przez sąd kościelny terminu, w którym strony postępowania oraz ich adwokaci kościelni uzyskają wgląd w akta sprawy. W tym momencie mogą zapoznać się z zeznaniami świadków i strony przeciwnej oraz pisemnie wyrazić swoją opinię.
Przedmiot sporu, czyli tytuł prawny, na podstawie, którego rozpoczyna się postępowanie procesowe, jest określany przez sędziego przewodniczącego. Audytor odpowiada również za zbieranie materiału dowodowego dostarczonego przez strony oraz obrońców, którzy ich reprezentują.
Adwokat kościelny pomaga swoim klientom formułować argumenty zgodne z przepisami prawa kanonicznego, wyjaśnia przebieg i formę procesu. Dodatkowo może reprezentować stronę, gdy ta nie stawi się osobiście na procesie.
W sprawie o „unieważnienie ślubu kościelnego” występuje obrońca węzła małżeńskiego. Jest to osoba powołana, aby stać na straży nierozerwalności instytucji małżeństwa kościelnego. Adwokaci obu stron mają prawo polemiki z tezami obrońcy węzła małżeńskiego (por. kan. 1501, 1060).
Po zapoznaniu się ze sprawą sędziowie wydają wyrok, w którym odpowiadają na pytanie, czy sakrament małżeństwa był ważnie zawarty, czy nigdy nie zaistniał pomiędzy stronami węzeł małżeński. Gdy któraś ze stron nie zgadza się z wyrokiem, ma prawo do wniesienia apelacji do Trybunału kościelnego wyższej instancji. Prawo to przysługuje także obrońcy węzła małżeńskiego. Obowiązuje termin 15 dni od momentu otrzymania wyroku.
Stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego przez Trybunał kościelny i brak złożenia apelacji przez strony w wyznaczonym do tego terminie, oznacza wydanie przez sąd dekretu wykonalności wyroku. Od tego momentu obie strony mogą ponownie, w pełni uczestniczyć w życiu kościoła i przyjmować sakramenty (w tym zawrzeć sakrament małżeństwa).
BLOG
Co to jest proces skrócony? Dokumentem Mitis Iudex Dominus Iesus, obowiązującym od 8 grudnia 2015r., papież Franciszek wprowadził możliwość zastosowania…
Małżeństwo jest związkiem o charakterze prawnym między jednym mężczyzną a jedna kobietą, w ich męskości i kobiecości, którzy w ten…
Stwierdzeni nieważności małżeństwa w świetle prawa kanonicznego nie jest odpowiednikiem rozwodu w prawie rodzinnym. Mylne jest używanie sformułowania „rozwód kościelny”,…
