Stwierdzeni nieważności małżeństwa w świetle prawa kanonicznego nie jest odpowiednikiem rozwodu w prawie rodzinnym. Mylne jest używanie sformułowania „rozwód kościelny”, przede wszystkim dlatego, że w przeciwieństwie do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Kodeks Prawa Kanonicznego, co do zasady, nie przewiduje możliwości rozwiązania małżeństwa .
Dla obu porządków prawnych istotne są również zasady proceduralne według, których postępują Sądy. Praktyka pokazuje, że małżonkowie w pierwszej kolejności uzyskują rozwód cywilny, a dopiero później występują do sądu kościelnego o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Są to jednak dwa niezależne od siebie postępowania i do rozpoznania sprawy przed sądem kościelnym nie jest wymagane, rozstrzygniecie sądu cywilnego. Postępowanie dowodowe w sprawach o rozwód jest mało szczegółowe. Rozwód jest orzekany bardzo szybko (aż 75% spraw stanowią rozwody bez orzekania o winie) a to powoduje, że sąd nie ustala okoliczności związanych z rozkładem pożycia małżeńskiego, w odniesieniu do przyczyn tego rozkładu. Procedura gromadzenia dowodów w ramach procesu kanonicznego, różni się od tej, którą stosują sądy świeckie. W sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa postępowanie dowodowe jest bardziej obszerne i wnikliwe od postępowania w sądzie cywilnym. W ramach tej procedury przesłuchania stron jak i świadków odbywają się osobno i pojedynczo – bez udziału drugiej strony oraz pozostałych uczestników procesu. Natomiast przy przesłuchaniu mogą być obecni ich adwokaci lub pełnomocnicy, chyba że sędzia z powodu okoliczności rzeczy i osób uzna, że należy postępować z zachowaniem tajemnicy – kan. 1559, KPK/83. Znamienne jest, że sąd kościelny nie orzeka o winie lub jej braku leżącej po którejkolwiek stronie. Istotą procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa jest odpowiedź na pytanie, czy małżeństwo zostało zawarte ważnie, czy też nie. Wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa, po upływie określonych w prawie terminów staje się wykonalny. Stronie, która uważa się za pokrzywdzoną przysługuje prawo wniesienia apelacji.
